HÆ°á»›ng dẫn cách cúng giá»— tổ nghá» nghệ thuáºt ngà y 11 và 12 âm lịch
Ngà y 12/8 âm lịch hà ng năm được xem là ngà y ý nghÄ©a trá»ng đại của những ngÆ°á»i hoạt Ä‘á»™ng trong lÄ©nh vá»±c sân khấu. Vì đó là ngà y để má»—i ngÆ°á»i nghệ sÄ© thắp nén hÆ°Æ¡ng tri ân tổ tiên, những ngÆ°á»i thầy, những tiá»n bối đã có công khẩn hoang bá»™ môn nghệ thuáºt Ä‘iện ảnh truyá»n thống, đặc biệt là bá»™ môn hát bá»™, chèo, cải lÆ°Æ¡ng.
Từ năm 2010 ngà y nà y cÅ©ng được chá»n là ngà y Ä‘iện ảnh Việt Nam và đây là ngà y liên hoan há»™i diá»…n suy tôn những vỡ diá»…n, những vai diá»…n, những nghệ sÄ© xuất sắc trong năm qua. Äây cÅ©ng là dịp tổng kết đánh giá hoạt Ä‘á»™ng sân khấu. Ngà nh sân khấu sẽ tiếp phát huy tinh thần uống nÆ°á»›c nhá»› nguồn, thăm viếng những ngÆ°á»i thầy, nghệ sÄ© già yếu, neo Ä‘Æ¡n có tình cảnh khó khăn.
Giỗ tổ ngà nh điện ảnh bắt nguồn từ đâu?
Cứ đến ngà y những ngà y giữa tháng 8 âm lịch thì Ä‘iện ảnh các nÆ¡i lại rá»™n rà ng chuẩn bị cúng tổ. Dù báºn rá»™n nhÆ° thế nà o, các nghệ sÄ© cúng gác lại công việc, chia thà nh từng Ä‘oà n, đến sân khấu nà y thắp hÆ°Æ¡ng, qua sân khấu khác thắp hÆ°Æ¡ng, thắp hÆ°Æ¡ng từ rạp nà y qua rạp khác. NhÆ°ng khi được há»i tổ nghiệp là ai thì má»—i ngÆ°á»i lại kể theo má»™t cách khác nhau.
NSƯT Kim Tá» Long cho biết: “Từ khi bÆ°á»›c và o lÄ©nh vá»±c nghệ thuáºt, hầu nhÆ° nghệ sÄ© nà o cung luôn tin rằng có dốt nát. dù rằng vẫn chÆ°a biết chuẩn xác tổ nghiệp của ngà nh là ai chỉ biết đó là đấng linh thiêng, luôn dõi theo ngà nh. Các nghệ sÄ© tin tức và phụng dưỡng. Những ngÆ°á»i lá»›n tuổi thì rất tin tưởng và tôn trá»ng, trÆ°á»›c khi lên Ä‘iện ảnh luôn thắp hÆ°Æ¡ng, khấn tổ nghá». Và rất nhiá»u việc xảy ra thá»±c tại chỉ cần thắp hÆ°Æ¡ng khấn tổ má»i ngÆ°á»i Ä‘á»u được phù há»™â€
Trong những giai thoại vỠông tổ Ä‘iện ảnh, giai thoại chúng tôi được nghe nhiá»u nhất là hai vị hoà ng tá» mê coi hát đến mức chết trong buồng hát. vong linh của há» thẳng hiện lên coi hát và phù trợ nên ngÆ°á»i trong nghá» bèn láºp bà n thá» 2 vị là tổ. Ngà y 12/08 chÃnh là ngà y 2 vị hoà ng tá» tắt thở.
Bên cạnh đó, còn có giai thoại phổ quát khác vá» truyá»n thuyết “ông tổ ngà nh Ä‘iện ảnh. Ông tổ xuất thân từ hà nh khất. thà nh ra, nghệ sÄ© rất eo sèo cho tiá»n ăn xin, ăn mà y vì cho rằng nhÆ° thế là xúc phạm đến tổ nghiệp.
NSND Äinh Bằng Phi cho rằng, những giai thoại nà y được dá»±ng ra thá»±c chất là tạo sá»± tin. Những ngÆ°á»i là m sân khấu Ä‘á»u cho mình là con cháu của “ông tổâ€. Ông cÅ©ng giải thÃch thêm: “Những ngÆ°á»i Ä‘i trÆ°á»›c đặt ra những giai thoại nà y vừa dá»±a trên thá»±c tế, vừa có chút hoang Ä‘Æ°á»ng, truyá»n miệng từ Ä‘á»i nà y sang Ä‘á»i khác. Giai thoại hai vị hoà ng tá» không rõ tên, không rõ chẳng lẽ. Còn nói ông tổ là ăn xin, vì sao? Nghá» có 3 vị Thánh Tổ gồm cha ông, tổ tiên và Thánh trong ba vị Thánh tổ nghá» có má»™t ngÆ°á»i là ăn xin. vì váºy giá»›i nghệ sÄ© kiêng kỵ cho tiá»n vì há» nghÄ© rằng cùng má»™t ông Tổ không nên thà cho nhau. Câu chuyện nà y tồn tại quá lâu nên khi được truyá»n miệng lại cÅ©ng khác Ä‘i Ãt nhiá»u khiến các các nghệ sÄ© trẻ sau nà y hiểu lầm.
Theo những nghệ sÄ© là m nghá» lâu năm, phong tục thá» rổ phát xuất từ các Ä‘oà n hát tuồng dần lan sang cải lÆ°Æ¡ng, tuồng chèo, kịch nói… Vá» sau, ca sÄ©, diá»…n viên, ngÆ°á»i mẫu, nhà sản xuất, nhạc sĩ… cÅ©ng tham dá»± và duy trì việc cúng tổ hà ng năm và khấn tổ trÆ°á»›c khi ra diá»…n.
Cách cúng giỗ tổ nghỠsân khấu của nghệ sĩ Việt
Má»—i năm đến ngà y giá»— tổ, các check here nghệ sÄ© trong Nam, ngoà i Bắc Ä‘á»u có những hoạt Ä‘á»™ng để suy tôn nghá» và hoà i tưởng tổ nghiệp.
Các Ä‘Æ¡n vị và điện ảnh thÆ°á»ng tổ chức lá»… giá»— tổ riêng nhÆ°ng thÆ°á»ng có 3 hoạt Ä‘á»™ng chÃnh: Lá»… dâng hÆ°Æ¡ng, dâng hoa Tổ nghá»; Lá»… tri ân những nghệ sÄ© cao tuổi, tưởng nhá»› những nghệ sÄ© đã tắt hÆ¡i và vinh doanh những nghệ sÄ© đã có những đóng góp nổi báºt; rút cuá»™c là những tiết mục văn hóa nghệ thuáºt đặc sắc.
Các nghệ sÄ© khắp nÆ¡i hÆ°á»›ng vá» tổ nghá». Äến vá»›i ngà y giá»— tổ trá»ng thể, ngÆ°á»i mang hoa, ngÆ°á»i mang trái cây, ngÆ°á»i mang heo quay, ngÆ°á»i mang gà luá»™c dâng lên bà n Ä‘á»™c tổ để diá»…n tả lòng tôn kÃnh đến tổ nghiệp, dòm tổ nghá» há»™ trì sá»± nghiệp gặp may mắn ngà y má»™t phát triển.